«Տունը տեղը դեռ ոչինչ: Մարդկային կորուստն էր մեծ: Ամուսինս է զոհվել, եղբայրս է զոհվել, հորեղբորս տղան է զոհվել, քրոջս ամուսինը պայթյունից է մահացել, տեքրն էլ` 15 տարեկան նույնպես մահացել է…»,- պատմում է Արցախի Ասկերանի շրջանի Սարուշեն գյուղից տեղահանված 30-ամյա կինը:
Կարինեի ամուսինը Արցախի Փրկարար ծառայության աշխատակից Վալերի Գասպարյանն է, ով սպանվել է հենց դիրքերում: Նա երեք անչափահաս երեխաների հայր էր, մասնակցել էր եւ 4-օրյա, եւ 44-օրյա պատերազմներին:
«Ամուսինս զոհվել է 19-ին, երբ պատերազվը սկսվեց, իջավ դիրքեր ու կապը կորավ: Ոչ մի կապ չկար, հնարավոր չէր պարզել, թե ինչ է կատարվում, ամուսինս որտեղ է, ինչ վիճակում է: Մենք անտառներով փախել գնացել էինք այլ գյուղ, 10 կմ կանանցով, երեխաներով անցել էինք, մինչեւ գիշերվա ժամը երեքը մնացինք այդտեղ, հետո մեզ տեղափոխեցին ռուսների մոտ: Հետո երբ մեր գյուղապետը գնաց, զանգեցի նրան, հարցրի թե ինչ լուր կա ամուսնուցս, ասեց` չենք կարողացել կապվել: Երկու օրից զանգեցին, ասեցին որ Կարմիր խաչը ռուսների հետ պետք է գնա մեր գյուղ` դիեր հանելու: Զանգեցին, ասացին` դե ինչ ասեմ, բերում են… մահացած է»,- պատմում է կինը:
Նրա խոսքով, ավելի ուշ իրեն փոխանցել են, որ դեպքը եղել է այն ժամանակ, երբ Վալերին փորձել է օգնել ընկերոջը. «Ընկերը գոռացել է` օգնեք, օգնեք, ինքը իջել է, որ ընկերոջը փրկի, իրան խփել են: Ընկերն էլ է մահացել, ինքն էլ` կրծքավանդակի հրազենային վնասվածքից»։
Զոհված փրկարարի կինը պատմում է, որ նախ խոսակցություն էր գնում, թե ամուսնուն դին պետք է Արցախում թողնեն, սակայն ավելի ուշ ասել են` կարող է տեղափոխվել Հայաստան.
«Մի պահ ասացին, որ պետք է Արցախում հուղարկավորենք, չենք կարող մեզ հետ բերել, հետո ասացին, որ արդեն տարբերակ կա, որ կարող ենք տեղափոխել Երեւան` Եռաբլուր: Ես էլ համաձայնեցի, հիմա ամուսինս Եռաբլուրում է»:
Կարինեն այժմ ապրում է Արագածոտնի մարզի Օշական գյուղում` ընտանիքի 9 կին անդամների ու երեխաների հետ: Ասում է` երեխաները գիտեն, թե ինչ է տեղի ունեցել իրենց հոր հետ. «Փոքր երեխաս 8 տարեկան է, մեծս 12, միջնեկս 10»:
Վալերիի մայրը եւս այստեղ է ապրում: Կինը խոսալ չի սիրում: Պատշգամբում, մտքերով ընկած, ժինգյալով հաց է թխում:
Անի Գևորգյան
Մանրամասները՝ տեսանյութում
Անի Գեւորգյանը լրագրող է, լուսանկարիչ, Խոսքի ազատության մրցանակի դափնեկիր։ Մասնակցել է լուսանկարչական ցուցահանդեսների ՄԱԿ-ի կենտրոնակայանում (Նյու Յորք) եւ ժնեւյան գրասենյակում, Եվրոպայի պալատում (Ստրասբուրգ), Փարիզում, Հռոմում, Բեռլինում, Վիեննայում եւ այլուր։