Արցախում ցեղասպանությունը կատարվել է ժամանակակից ռազմագիտության բոլոր կանոններով. սկզբում 9 ամիս սովամահ, բոլոր ռեսուրսների՝ գազի, վառելիքի, դեղորայքի, հացի իսպառ բացակայություն, ապա սեպտեմբերի 19-ի անիծյալ օրը՝ լայնածավալ հարձակում, անմիջապես՝ կապի կայանի ոչնչացում և հոսանքազրկում։
Արցախում սեպտեմբերի 19-ի կեսօրին սկսվեց «տեղեկատվական գիշերը», և “խավարի” քողի տակ օրը ցերեկով իրականացվեց 21-րդ դարի ցեղասպանությունը։ Թեև նույնիսկ հազվագյուտ ստացված կադրերն ու տեղեկությունները բավարար են ցեղասպանությունը փաստելու համար։ Տեղեկություններ էին ստացվում հազվագյուտ մարդկանցից, ովքեր կարողացել են լիցքավորել հեռախոսը և միանալ ինտերնետին:
Ստեփանակերտի բնակիչներին քշել են նկուղներ, քաղաքն անընդհատ գնդակոծվել է՝ “շումովոյ էֆեկտն” էլ մարդկանց թույլ չէր տակիս փողոց դուրս գալ։ Լուսազրկվել եւ արգելափակվել են պետական և տեղեկատվական լրատվամիջոցները։ Որոշ տեղեկություններ տարածում էին ներկայիս եւ նախկին օմբուդսմեններ Գեղամ Ստեփանյանն ու Արտակ Բեգլարհանը։ Եղել է մի քանի լուր Արցախի ԱԳՆ-ից եւ ՊՆ-ից։ Հետո իրենք էլ լռեցին։
«Արցախպրես»-ը չէր աշխատում, Արցախի տեղեկատվական շտաբը, ըստ երևույթին, գրավվել էր ռուս «մասնագետների» կողմից, քանի որ տեղեկություններ էին ստացվել, որոնք հստակ գրված էին ռուս սպեցսլուժբիստների կողմից։ Անգամ հրադադարին Արցախի ղեկավարության համաձայնության մասին հայտարարության տեքստը ներկայացվել է ռուսերեն տարբերակով։
Բազմաթիվ գյուղերից ռուս «խաղաղապահները» «առատաձեռնորեն» տարհանել են մարդկանց՝ որպես փրկում «սպառնալիքի գոտուց»։ Այսինքն՝ մարտնչող բանակի թիկունքում գտնվող գյուղերը հանձնվել են Ադրբեջանին։ Մահացածների, անհայտ կորածների և վիրավորների թիվը հայտնի չէ։ Մարդկանց բերման ենթարկեցին ինչ-որ «բազաներ», առանց հացի, առանց կապի, նույնիսկ օգնություն խնդրելու հնարավորության։
Ճանապարհին կրակել են մարդկանց, տեղեկություններ կան երեխաների սպանության և դանակահարությունների մասին։ Հարյուրավոր ընտանիքներ չեն կարողանում գտնել միմյանց, համացանցում կան երեխաների լուսանկարներ՝ խնդրելով գտնել: Տեղեկություններ կան սպանված երեխաների մասին, որոնց մարմինները ծնողները չգիտեն, թե ինչպես գտնել: Պարզ չէ նաև, թե «ցուցակներով» քանի հոգի է գերեվարվել որպես “ռազմական հանցագործ”։
Բաքուն և ռուսական քարոզչությունը տեղեկատվություն են տարածում, որ «զինաթափումն» օրինական է, և միայն դա կարող է դադարեցնել պատերազմը տարածաշրջանում։ Պեսկովն ասաց, որ սա «էթնիկ զտում» չէ, Շառլ Միշելը և այլ խավիարակերը համաձայնեցին, միայն խնդրեցին ավելի քիչ մարդ սպանել։ Հայաստանի վարչապետն ասաց, որ ամեն ինչ եղել է ըստ պլանի, միայն նշեց, որ Հայաստանը պետք չէ խառնել, քանի որ եթե խառնեք, այստեղ իշխանափոխություն կլինի։ Բայց Մոսկվան ու Բաքուն ու նրանց նավթը ծծողները չեն ցանկանում Հայաստանում իշխանափոխություն։ Փաշինյանը ոչինչ չի ասել Արցախում տեղի ունեցած ցեղասպանության մասին։ Արարատ Միրզոյանը ՄԱԿ-ում հիմա խոսում է էթնիկ զտումների, բայց ոչ ցեղասպանության մասին.
Ոչ ոք, այդ թվում՝ Երևանյան իշխանությունները, չպահանջեցին մարդասիրական միջանցք բացել ցեղասպանության ենթարկված մարդկանց համար՝ դատապարտելով նրանց ցեղասպանությունը շարունակելու։
Արցախում փորձարկված 21-րդ դարի ցեղասպանության սխեման՝ “շրջափակում, տեղեկատվական «գիշեր», համակենտրոնացման ճամբար”, ռուսներն ու թուրքերը կօգտագործեն այլ երկրներում, որոնց «կփրկեն» հաջորդիվ՝ Վրաստանում, Իրանում, Հայաստանում, Ուկրաինայում։ Իսկ նրանք, ովքեր ուրախանում են Արցախի ցեղասպանությունից և ասում, որ միայն այսպես «խաղաղությունը կարող է գալ տարածաշրջան», կարող են պատրաստվել այս սխեմային իրենց երկրներում։ Լեհաստանն արդեն պատրաստվում է։
Ռուսաստանը ոչ մի տեղ չի գնում, նա, ինչպես միշտ, թուրքերի հետ դաշինքում է։
Forrights.am-ը «Լրագրողներ հանուն մարդու իրավունքների» ՀԿ-ի իրավական-լրատվական կայքն է:
Մեր առաջնահերթ նպատակը մարդու իրավունքների պաշտպանությունն է հրապարակայնացման միջոցով: