Հանցավոր «նրբանկատություն» Ռուսաստանի հանդեպ․ ո՞վ է կախելու Ալիեւի զանգը

Միջազգային քրեական դատարանի հիմնադիր դատախազ, Global Practice Hub-ի հիմնադիր, արգենտինացի փաստաբան Լուիս Մորենո Օկամպոն երեկ հայտարարություն է տարածել Լաչինի միջանցքի արգելափակման պատճառով Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված ծանր իրավիճակի մասին։ Հայտարարության վերնագիրն է՝ «Հայոց ցեղասպանություն 2023»։

Զեկույցի էությունը հանգում է նրան, որ Ալիևը միտումնավոր օգտագործում է սովը որպես ցեղասպանության գործիք, ինչը նշանակում է, որ նա պետք է պատժվի։ Միայն Արդարադատության միջազգային դատարանը կարող է հաղթահարել նրա՝ որպես պետության ղեկավարի անձեռնմխելիությունը ։ Բայց դրա համար անհրաժեշտ է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւ Լաչինի միջանցքում եւ Լեռնային Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ, ըստ որի՝ հարցը կուղարկվի Միջազգային քրեական դատարան։

Ինչպե՞ս պետք է իրականացվի բանաձեւի ընդունման ընթացակարգը ՄԱԿ ԱԽ-ում։ +Ո՞վ կարող է դա նախաձեռնել, և արդյոք Ռուսաստանը կրկին վետո կդնի դրա վրա։

Փաստաբանի խոսքով՝ դեռ 2013 թվականին Ֆրանսիան ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի հինգ մշտական ​​անդամներին առաջարկել էր կամավոր և հավաքականորեն հրաժարվել վետոյի իրավունքից ցեղասպանության և այլ զանգվածային վայրագությունների դեպքում։ Սակայն առաջարկը չընդունվեց։

Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանին, ապա առնվազն երեք անգամ 2020 թվականի Արցախյան պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո Մոսկվան արգելափակել է Ֆրանսիայի և այլ երկրների նախաձեռնած բանաձևերն, որոնք պահանջում են դատապարտել Ադրբեջանին։

Բայց այլ ճանապարհ չկա՝ հայկական կողմը պետք է դիմի ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին, եւ քանի որ ԱԽ-ում քննարկումներն ընթանում են նրա մշտական ​​անդամների նախաձեռնությամբ, հայկական կողմը պետք է դիմի նրանցից մեկին՝ քննարկում նախաձեռնելու խնդրանքով։

Ո՞րն է լինելու մեխանիզմը, պաշտոնական Երեւանը կաջակցի՞ նման քայլին։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, պատասխանելով հարցին, թե ինչու Հայաստանը չի դիմում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին, նշեց, որ «սա կարող էր համարվել հակառուսական քայլ»։

Արցախյան հիմնախնդրի միջազգայնացման մերժումը և բոլոր հարցերը Մոսկվա-Բաքու-Երևան արատավոր եռակողմ ձևաչափով լուծելու ցանկությունը հանգեցնում են նրան, որ Արցախյան և, առհասարակ, Հայկական հարցը օգտագործվում է որպես սակարկության առարկա միջազգային հարաբերություններում և ոԹուրքիայի և Ռուսաստանի միջև։ Միակ ելքը՝ հարցը միջազգային իրավունքի տարածություն բերելն է, սակայն մինչ այժմ պաշտոնական Երեւանը նրբանկատորեն ձեռնպահ է մնում Ռուսաստանին վնասող քայլերից։

Մասնավորապես, ԱՄՆ-ի նախաձեռնությամբ վերջերս կայացած ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստում, որտեղ դատապարտվել էր Ռուսաստանի կողմից սովի օգտագործումը Ուկրաինայում քաղաքական նպատակներ լուծելու համար, Հայաստանի ԱԳՆ ներկայացուցիչը Ռուսաստանի անունը չնշեց Արցախի դեմ սովը որպես քաղաքական գործիք օգտագործելու համար պատասխանատու կողմերի շարքում։ Արդյունքում, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը չդատապարտեց Ռուսաստանի և Ադրբեջանի քաղաքականությունը Բերձորի միջանցքում, թեև հենց Ռուսաստանն է, ըստ նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարության, վերահսկում Բերձորի միջանցքը։

Նաիրա Հայրումյան