«Աֆիցերները մեզ թողեցին փախան, իրենց պատճառով եմ գերի ընկել, իրենց հրամանները չեմ կարողանում կատարել». գերությունից վերադարձած զինվորները պատրաստ չեն ծառայության

53 օր գերության մեջ  անցկացրած Սարո Մարկոսյանը եւ Նարեկ Ներսիսյանը պնդում են՝ գերությունից հետո հոգեբանորեն պատրաստ չեն շարունակել պարտադիր զինվորական ծառայությունը: Սարոն եւ Նարեկը գերությունից վերադարձել են 2020 թվականի դեկտեմբերի 14 -ին՝ 44 այլ գերեվարված անձանց հետ:

Սարո Մարկոսյանն ասում է, որ երեք ամսվա զինծառայող է եղել, երբ գերության մեջ է հայտնվել: Հոկտեմբերի 23-ին հրազենային վիրավորում է ստացել, հինգ օր շարունակ անօգնական վիճակում է եղել, ապա գերեվարվել է թշնամու կողմից: Հանդրութի տարածքում է եղել, մինչեւ զինամթերքի ավարտվելը պատերազմել են թշնամու հետ:

18-ամյա Սարո Մարկոսյանն մինչ ծառայության վերադառնալը Մուրացանի զինվորական հոսպիտալում վերականգնողական բուժում է անցել, սակայն, նշում է, որ պատրաստ չէ շարունակել ծառայությունը:

«Չենք հարմարվում այս կյանքին, ուզում ենք մեր ընտանիքի հետ լինել: Ինձ  աֆիցերները, որ հրաման են տալիս չեմ կարողանում կատարել, կռվի ժամանակ աֆիցեները մեր մոտ չկանգնեցին, դրա համար ես չեմ կարողանում կատարել իրենց հրամանը: Կռիվ լինի գնալու ենք, բայց էս պայմաններում չեմ կարող»,- ասել է նա:

Սարո Մարկոսյանի մայրը՝ Հերմինե Մարկոսյանն էլ ընդգծում է, որ որդին բուժման կարիք ունի: Ըստ զինվորի մոր, երբ տղան նոր է վերադարձել նրան ուղարկել են Դիլիջան, որտեղ միայն հոգեբանական աջակցություն են ցուցաբերել:

«Սարոն մեջքի ու ոտքի մասից վիրավորվել է, ամբողջ մեջքը ցրիվ էր եկել, հինգ օր մնացել է այդ վիճակում՝ անօգնական: Հինգ օր հետո գերի էր ընկել, անգամ նռնակ չի եղել, որ մի բան անեին… Այնտեղ իրեն ծեծել են, երկու ողը կոտրել էին: Գլխի հետ խնդիրներ կան: Հիմա կաղում է, ի վիճակի չէ»,- նշեց զինվորի մայրը եւ պնդում, թե տղային բանակ են տարել միայն թվաքանակ լրացնելու համար:  

«Հիմա մի հատ սենյակ են տվել, զինվորական հագուստ չի հանգնում, ոչ մի բանի չի մասնակցում, ասել են՝ քո համար պարկի քնի-հելի: Գլխաքանակ է, տարել են ծառայության: Ինքը չի կարողանում հարմարվի: Ասում է՝ չեմ  կարողանում աֆիցերների ասածներն անեմ, որովհետեւ աֆիցերիների պատճառով եմ գերի ընկել, մեզ թողեցին անօգնական վիճակում փախան, մենք մնացինք այնտեղ մենակ»,- պատմեց Հերիմինե Մարգարյանը:

Կառավարության որոշմամաբ պատերազմում վիրավորված անձանց միանվագ 500 հազար դրամ է հատկացվում: Հերմինե Մարգարյանն ասում է, որ այս գումարն էլ մեծ դժվարությամբ են ստացել, ըստ նրա, գումարը փոխանցելու համար պահանջել են Բաքվից բժշկական փաստաթղթեր բերել:

«Ասում են՝ Բաքից թող Կարմիր խաչն էպիկրիզ բերի, որ 500 հազար դրամը տան իրեն: Մենք գնացինքն բողոքեցինք: Հենց այսօր (26.04.2021-ին)  հաստատվել է այդ 500 հազար դրամը, բայց խնդիր կա 300 հազարների հետ, որ վարչապետի ասելով պետք է տային, չեն տալիս»,- ասաց նա:

Գերությունից վերադարձած մեկ այլ զինվածառող՝ 19-ամյա Նարեկ Ներսիսյանը եւս նույն խնդրի առջեւ է կանգնած: Նրա հորեղբոր որդին՝ Ռուբիկ Մինասյանը փոխանցեց, որ գերությունից վերադառնալուց երկու ամիս անց Նարեկին կրկին տարել են պարտադիր զինվորական ծառայության:

«Նարեկը խնդիրներ ունի, ընդհանուր վիճակը լարված է: Ֆիզիկապես խնդիրներ չունի, սթերասային վիճակում է, չի կարողանում դուրս գալ: Իրավիճակը ճնշող է, չի կարողանում հարմարվել: Իր հետ հոգեբաններ են աշխատել, բայց աշխատելուց հետո մեզ ոչ մեկ որպես բժիշկ ոչ մի բան չի ասել»,- ասաց նա:

Ռուբիկ Մինասյանի փոխանցմամաբ՝ դիմել են Պաշտպանության նախարարություն, հանդիպում են ուզում նախարարի հետ, բայց մինչ այսօր նրանց դեռ չեն պատասխանել:

Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցն անդրադառանլով այս խնդիրներին նշում է, որ պետությունը պարտավոր է մինչեւ բանակը զորակոչելը համոզվի, որ տվյալ անձը չունի որեւէ առողջական խնդիր:

«Մարդը, երբ գերության մեջ է հայտնվել ու երբ վերադառնում է, պետք է համալիր բուժզննություն անցկացնեն, հոգեբանական լուրջ  հետազոտությունների անցկացնեն: Պետք է ճշտեն նրա պարտադիր զինվորական ծառայության պիտանելիության հարցը: Չեն կարող գերությունից վերադառձողին մի անգամից ասեն՝ վեր կաց գնա ծառայության: Եթե այդ զինվորները վերականգնողական աշխատաքները չեն անցել, ապա դա հանցագործություն է: Պարզ է, որ գերությունը հանգստի վայր չի: Պետությունը պետք է համոզված լինի, որ նա պիտանի է ծառայության»,- ասաց իրավապաշտպանը:

ԱԺ պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն էլ այս ահազանգերի առնչությամբ նշում է, որ պետք է գերատեսչությունները քայլեր ձեռնարկեն խնդիրն արագ կարգավորելու համար:

«Ես նման ահազանգ ստացել եմ, բնականաբար քննարկում եմ ունենալու պաշտպանության նախարարի եւ Գլխավոր շտաբի պետի հետ, որովհետեւ այստեղ խնդիր կա: Օրենքի պահանջ կա այստեղ, բայց պետք է հասկանանք, որ գերությունը եւ գերությունից հետ վերադառնալը հոգեբանական լուրջ խնդիրներ են:  Նրանց նախ պետք է տեւական ժամանակ հանգիստ տալ: Նրանք պետք է մոռանան, թե ինչի միջով են անցել, հոգեբանական լուրջ աջակցություն է պետք»,- նշեց Անդրանիկ Քոչարյանը:

Նարեկ Կիրակոսյան